Postulaty PSBE na rzecz ochrony interesów firm instalacyjnych

W dobie przyspieszającej transformacji energetycznej dynamicznie zmienia się rynek elektroinstalacji ⚡️

? jak obecnie wygląda?
? jak zmieniają się firmy wykonawcze?
? w jakich warunkach funkcjonuje branża i w jaki sposób możemy to zmienić? ?

Na te oraz szereg innych kluczowych pytań odpowiada Prezes PSBE Andrzej Diakun w wywiadzie dostępnym tutaj.

Co istotne w rozmowie przekazano oficjalnie listę postulatów na rzecz ochrony interesów firm instalacyjnych.

Otwiera ją zakaz zawierania umów na roboty budowlane z ceną ryczałtową na umowy o czasie realizacji powyżej 12 miesięcy. W umowie z ceną ryczałtową należy doprecyzować listę zagrożeń, które strony zaakceptują jako ryzyko umowy pokryte ceną ryczałtową.

Dla umów o czasie realizacji powyżej 12 miesięcy należy wprowadzić dwie metody określenia wynagrodzenia:

1. Wynagrodzenie kosztorysowe w oparciu o Katalog Nakładów Rzeczowych KNR (lub inną określoną przez ministerstwo) z następującymi elementami przyjętymi w umowie:
   • stawką roboczogodziny kosztorysowej,
   • wartością procentową kosztów pośrednich liczonych od robocizny i sprzętu,
   • wartością procentową kosztów zakupu liczonych od kosztu zakupu materiałów,
   • wartością miesięczną kosztów stałych budowy,
   • wartością udziału kosztów zarządu w kosztach budowy,
   • wartością procentową narzutu za generalne wykonawstwo,
   • wartością procentową zysku kalkulacyjnego liczona od kosztów wytworzenia,
   • zasady określania wartości kosztu zażytych materiałów, sprzętu i usług obcych.
2. Wynagrodzenie wyliczone na podstawie ryczałtowych cen jednostkowych z następującymi elementami przyjętymi w umowie:
   • stawką roboczogodziny kosztorysowej (do ew. waloryzacji),
   • wartością miesięcznych kosztów stałych budowy,
   • wartością procentową narzutu za generalne wykonawstwo,
   • cenami materiałów przyjętymi do kalkulacji (do ew. waloryzacji),
   • cenami sprzętu przyjętymi do kalkulacji.

W umowach o roboty budowlane należy obligatoryjnie wymagać określenia miesięcznych kosztów stałych budowy (do ew. zmiany wynagrodzenia ze względu na przedłużający się okres realizacji).

Należy zmienić algorytm do wyliczania stawki roboczogodziny kalkulacyjnej uwzględnianej przy tworzeniu kosztorysu inwestorskiego. W stawce należy jako kwotę bazową przyjąć średnią stawkę roboczogodziny w branży i dodatkowo uwzględnić koszty absencji chorobowych, koszty BHP, koszty związane bezpośrednio z pracownikiem, koszty wyposażenia indywidualnego w narzędzia, koszty niezbędnych szkoleń.

Dla robót budowlanych konieczne jest wprowadzenie zakazu stosowania klauzuli „Kara umowna za opóźnienie”. Dopuszczalna klauzula to „Kara umowa za zwłokę”. Z opóźnieniem mamy do czynienia wówczas, gdy wykonawca nie realizuje umowy w terminie określonym w umowie z przyczyn, za które odpowiedzialności nie ponosi np. nie otrzymał na czas dokumentacji technicznej. Zwłoka jest natomiast opóźnieniem wykonawcy, wynikłym z okoliczności, za które wykonawca musi ponieść odpowiedzialność.

Powszechne jest potrącanie kar umownych z wynagrodzenia bez prawomocnego wyroku sądowego. Powinno się zakazać takiej praktyki.

W przypadku zatrudnienia przez wykonawcę podwykonawców trzeba wprowadzić obowiązek zapłaty przez inwestora (lub inwestora zastępczego) wynagrodzenia bezpośrednio dla wykonawcy (za prace wykonane przez wykonawcę i wynagrodzenie za GW – koordynowanie) i podwykonawców.

Na wykonawcę należy wprowadzić obowiązek dostarczenia faktury podwykonawcy wraz z fakturą za GW za zakres fakturowany przez podwykonawcę.

Niezbędne jest doprecyzowanie obowiązków stron na budowie. Obecnie inspektor nadzoru niejednokrotnie wydaje polecenie wykonania prac, szantażując ewentualnym naliczeniem kar, a inwestor (inwestor zastępczy, wykonawca w przypadku podwykonawcy) uchyla się od obowiązku zapłaty.

Branża potrzebuje doraźnego rozwiązania na zwaloryzowanie cen robót wykonywanych w roku 2021 na podstawie umów zawartych na bazie cen 1. i 2. kwartału 2020 r.

Ostatnim postulatem jest poinformowanie branży, czy nadal trwa pandemia. Różne jest podejście w tej kwestii. Warto byłoby dopowiedzieć, jakie akty prawne teraz obowiązują.